Onze historie
TOMRA is in 1972 begonnen met een innovatie voor het inzamelen van lege drankverpakkingen. In een klein schuurtje in Asker, Noorwegen, hebben de broers Petter en Tore Planke een oplossing bedacht voor een probleem: een lokale supermarkt wilde een machine die snel en makkelijk lege flessen kon terugnemen en een bonnetje met statiegeld terug kon geven. Dat was het begin van TOMRA.
TOMRA door de jaren heen
Jaren 70
TOMRA werd opgericht door de broers Petter en Tore Planke uit Asker in Noorwegen, die 's werelds eerste geautomatiseerde emballageautomaat uitvonden. Hun handgemaakte prototype van de eerste TOMRA RVM werd op 2 januari 1972 geïnstalleerd in een supermarkt in Oslo.
Op 1 april 1972 werd TOMRA officieel opgericht door de Planke-familie. Eind 1972 had TOMRA 29 machines geïnstalleerd in Noorwegen. Het succes van deze machines begon al snel belangstelling te wekken in het buitenland. Tegen 1973 had TOMRA verschillende distributieovereenkomsten gesloten voor markten in Europa en de Verenigde Staten.
Van 1972 tot 1976 steeg de omzet van TOMRA van 700.000 NOK tot 6,9 miljoen NOK. De eerste grote verkoopdoorbraak vond plaats in 1974 toen de Zweedse wijnhandelaar Systembolaget 100 machines bestelde, speciaal aangepast aan de transportbandapparatuur die al in hun verkooppunten was geïnstalleerd.
Toen TOMRA in 1977 de eerste zelfprogrammeerbare RVM, de TOMRA SP, lanceerde, begon de groei echt op gang te komen. Dit product positioneerde TOMRA ver voor op de concurrentie en op een stevige basis toen het de jaren 1980 begon.
Jaren 80
Het internationaliseringsproces van TOMRA nam begin de jaren 1980 aan volle kracht toe. Er werden dochterondernemingen opgericht in Nederland, de VS, Denemarken en Duitsland. TOMRA groeide met een gemiddeld jaarlijks groeipercentage van 36 procent in de eerste vijf jaar van het decennium.
Na de beursintroductie in 1985 heerste er optimisme toen TOMRA zich positioneerde voor groei in de VS. De macro-economische omstandigheden beslisten er anders over. In 1985 gooide de Sovjet-Unie miljoenen tonnen aluminium op de wereldmarkt, waardoor de aluminiumprijs flink daalde. Aangezien de aluminiumprijzen in vier maanden tijd met meer dan 60 procent zijn gedaald, was er weinig stimulans om aluminiumblikken te recyclen in markten zonder statiegeld. De aanzienlijke financiële verliezen die TOMRA leed, dwongen het bedrijf om in 1986 het merendeel van zijn activiteiten in de VS op te geven.
Ondanks de verliezen in de VS geloofden de financiële partners van TOMRA nog steeds in het zakelijke potentieel van het bedrijf. Na een verlies van 129,6 miljoen NOK vóór belastingen in 1986, kwam TOMRA het jaar daarna weer terug met een winst van 10,3 miljoen NOK. In deze tijd keerde TOMRA terug naar zijn roots en ging het vooral voor het versterken van zijn sterke positie in Europa en het behouden van zijn voorsprong in productontwikkeling.
In de laatste drie jaar van de jaren 80 kwam TOMRA met zijn volgende generatie RVM, de Tomra 300. De omzet steeg met 62 procent tussen 1987 en 1989 en het bedrijf keerde voorzichtig terug naar de VS, waar het in 1989 een omzet van 12,1 miljoen NOK haalde.
Jaren 90
In de eerste helft van de jaren 1990 begon TOMRA met een herdefiniëring van het bedrijfsmodel van het bedrijf door middel van een reeks strategische overnames. Tegelijkertijd werd TOMRA steeds professioneler, met een grotere focus op efficiëntie, kwaliteitsborging en het monitoren van klanttevredenheid.
Met de overname van het materiaalverwerkingsbedrijf NEROC in 1992 begon een nieuw tijdperk. Vóór deze overname kwamen alle inkomsten van TOMRA uit de verkoop en het onderhoud van automaten. TOMRA is nu begonnen met een inspanning om zijn bedrijfsmodel te ontwikkelen tot de volledige waardeketen voor containerrecycling, waaronder inzameling, ophaling, verwerking, materiaalhandel, recycling en productie van nieuwe containers.
In de jaren 1990 werden maatregelen genomen om de efficiëntie te verbeteren en de kosten te verlagen. Het belangrijkste was dat alle productie naar het nieuwe hoofdkantoor in Noorwegen werd verplaatst, maar er werd ook gewerkt aan een efficiëntere manier om dingen in elkaar te zetten door machineonderdelen pas te leveren als er echt een bestelling klaar was om in elkaar gezet te worden.
In de laatste vijf jaar van het decennium steeg de jaarlijkse omzet van TOMRA van 501 miljoen NOK naar 2,1 miljard NOK, wat neerkomt op een gemiddelde jaarlijkse toename van 46 procent. De belangrijkste factor achter deze groei was de groeiende aanwezigheid van TOMRA in de Verenigde Staten. In 1999 was de verkoop in de VS goed voor meer dan de helft van de totale omzet.
Op technologisch vlak werd in 1997 met de introductie van de T-600 een nieuwe mijlpaal bereikt. Sinds de lancering van de Tomra SP in 1977 had de markt geen grotere sprong voorwaarts in RVM-technologie meer gezien. Met een paar nieuwe dingen, zoals een nieuw systeem om containers te herkennen, horizontale invoer van containers, een ingebouwde modem en een toonaangevend grafisch display, heeft de T-600 een veelzijdiger en gebruiksvriendelijker platform geïntroduceerd dat makkelijk kan worden aangepast aan de behoeften van winkels.
Tegen het einde van het decennium was TOMRA uitgegroeid tot een echt internationaal bedrijf met meer dan 1.700 medewerkers in 34 verschillende landen en 46 afzonderlijke markten.
Jaren 2000
In de jaren 2000 begon TOMRA met het recyclen van spullen in markten waar nog geen statiegeld was en voor meer soorten spullen dan alleen drankverpakkingen. De grootste gebeurtenis van de jaren 2000 was echter de invoering van een nationaal depositosysteem in Duitsland in 2006.
In de eerste 30 jaar van zijn bestaan heeft TOMRA zich vooral beziggehouden met het uitbreiden van zijn statiegeldactiviteiten in landen met statiegeldsystemen voor drankverpakkingen. In 2000 zag het bedrijf dat het een uitgebreider bedrijfsplatform moest ontwikkelen om zijn groeidoelstellingen te halen.
Er zijn dingen gedaan zoals statiegeldprojecten in Japan en Brazilië, maar de meest opvallende dingen kwamen door een paar slimme overnames: TiTech in 2004, de Orwak Group in 2005, Commodas in 2006 en Ultrasort in 2008. De omzet binnen dit nieuwe segment van Industrial Processing Technology is meer dan verdubbeld van 379 miljoen NOK in 2005 tot 793 miljoen NOK in 2008.
Het belangrijkste evenement van het decennium was de implementatie van een statiegeldsysteem voor niet-hervulbare verpakkingen in Duitsland. In 2006 heeft TOMRA alleen al in Duitsland ongeveer 8.800 nieuwe reverse vending systemen geleverd. Dat was ongeveer drie keer zo groot als het totale verkoopvolume wereldwijd in een normaal jaar op dat moment, en Duitsland is sindsdien een belangrijke markt voor TOMRA.
Jaren 2010
Met de overnames van Odenberg en BEST Sorting vestigde TOMRA een actieve aanwezigheid in nog een ander bedrijfssegment – sensorgebaseerde voedselsortering. Na deze uitbreiding lanceerde het bedrijf een nieuwe visie en missie om zijn strategische ontwikkeling te sturen, en ging het van start met een rebrandingproces om alle bedrijven onder hetzelfde merk te brengen – TOMRA.
Nadat TOMRA met QVision had gewerkt aan de ontwikkeling van procesanalyse voor de voedingsindustrie, was het geen vergezocht idee om verder in het voedingssegment te stappen. In 2011 nam TOMRA Odenberg over, een bedrijf met unieke, gepatenteerde technologie en toonaangevende marktposities in verschillende snelgroeiende segmenten van de voedselsorteer- en verwerkingsindustrie. Door de overname van BEST Sorting (2012), Compac (2016) en BBC Technologies (2018) heeft TOMRA een positie verworven als een van 's werelds toonaangevende voedselsorteerders en een uitgebreid technologieportfolio dat ongeëvenaard is bij de concurrentie.
TOMRA was op dat moment uitgegroeid tot een aanzienlijk groter wereldwijd bedrijf dan het een decennium eerder was. Om de gecombineerde kracht van de verschillende dochterondernemingen te versterken, werd in 2010 besloten dat TOMRA een strategisch proces zou opstarten om alle bedrijven in de Groep onder één merkparaplu te brengen – TOMRA. Als onderdeel van dit strategische proces werden in 2012 een nieuwe missie en visie gelanceerd en in 2015 werd een daaropvolgend rebrandingproces afgesloten.
In oktober 2016 heeft TOMRA de Nieuw-Zeelandse fabrikant van sorteermachines Compac overgenomen. Ten tijde van de overname zei Stefan Ranstrand, CEO van TOMRA: "Compac heeft een leidende positie bereikt in een aantrekkelijk marktsegment dat een sterke strategische complementariteit met TOMRA’s oplossingen voor voedselsortering biedt. Door Compac’s oplossingen voor banensortering te combineren met die van TOMRA voor bulk sorteren, zijn we in staat een unieke waardepropositie aan onze klanten aan te bieden voor het sorteren van vers en verwerkt voedsel.
Jaren 20
Net als de rest van de wereld heeft de coronapandemie veel aspecten van TOMRA's bedrijfsactiviteiten in de eerste jaren van dit decennium op de proef gesteld. Gelukkig is maar een heel klein deel van de TOMRA-medewerkers in 2020 besmet geraakt met het virus en zijn ze allemaal weer helemaal beter. Ondanks dat we in sommige markten tijdelijk containerinzamelpunten moesten sluiten en andere problemen hadden, hebben we dankzij de inzet van onze mensen in 2020 toch goede financiële resultaten kunnen laten zien.
In 2021, na 12 jaar aan het roer te hebben gestaan, besloot Stefan Ranstrand om af te treden. Tove Andersen nam op 16 augustus 2021 de functie van TOMRA President en CEO over om TOMRA's visie voort te zetten om de grondstoffenrevolutie te leiden.